Οι Αρχάνες βρίσκονται στο νομό Ηρακλείου και είναι ένα από τα ωραιότερα και παραδοσιακά χωριά της Κρήτης. Βρίσκονται σε υψόμετρο 380 και μπροστά απλώνονται οι εύφοροι αμπελώνες από όπου παράγονται τα καλύτερα κρασιά του νησιού. Οι κάτοικοι είναι άνθρωποι φιλόξενοι και εργατικοί και αγαπούν πολύ το τόπο τους και τον προσέχουν. Είναι ένας παραδοσιακός οικισμός που οι κάτοικοί του έχουν καταφέρει να διαφυλάξουν την πολιτιστική τους κληρονομιά και ταυτότητα .
Το 2000 διακρίθηκε με το πρώτο βραβείο «Ολοκληρωμένης και Αειφόρου Ανάπτυξης Εξαιρετικής Ποιότητας» στο πλαίσιο του διαγωνισμού που διενήργησε η Ε.Ε και η Διεθνής Ένωση RED (Ruralite Environment Development)για την Αγροτική Ανάπτυξη και την Αναβάθμιση Χωριών. Το 2001 επίσης πήρε το Χρυσό Βραβείο Περιβάλλοντος «Ελευθέριος Πλατάκης» του Πανεπιστημίου Κρήτης για την προστασία και την ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος.
Το όνομα Αρχάνες εμφανίζεται από το 5ο αιώνα π.χ στον ενικό (Αρχάνα) και έχει σχέση με το νερό.
Πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Κρήτης και εκεί που είναι σήμερα η κωμόπολη των Αρχανών στο παρελθόν υπήρχε μια μινωική πολιτεία σε μεγάλη ακμή. Ο τόπος κατοικούνταν ήδη από τα νεολιθικά χρόνια (6000 π.Χ.), ενώ στη μεγάλη ακμή του έφτασε μεταξύ του 2500 και του 1400 π.Χ. Στις αρχές του 20ού αιώνα ο Α.Evans διατύπωσε τη θεωρία της ύπαρξης στις Αρχάνες ενός θερινού Ανακτόρου των βασιλέων της Κνωσσού, στηριζόμενος στα αρχαιολογικά ευρήματα.
Στα δρομάκια των Αρχανών θα δούμε βυζαντινές εκκλησίες καθώς και το Λαογραφικό Μουσείο το οποίο στεγάζεται σε αναπαλαιωμένο αρχοντικό. Αξιόλογο επίσης είναι και το Αρχαιολογικό Μουσείο των Αρχανών με αρχαιολογικά ευρήματα που ήρθαν στο φως από τις ανασκαφές έξω και μέσα στον οικισμό.
Λίγο έξω από τις Αρχάνες (3 χλμ.), στο δρόμο για Ηράκλειο, βρίσκεται το Μουσείο Κρητικής Ιστορίας και Παράδοσης, όπου ο επισκέπτης θα δει αντιπροσωπευτικά αντικείμενα της κρητικής ιστορίας και παράδοσης από τον 9ο αιώνα μέχρι σήμερα.
Από την αρχαιότητα έως σήμερα, οι Αρχάνες θεωρούνται μία από τις σημαντικότερες περιοχές οινοκαλλιέργειας της Κρήτης. Εδώ ωριμάζουν τα φημισμένα «ροζακιά» σταφύλια. Εδώ φτιάχνεται και το περίφημο κρασί Αρχανών. Στις Αρχάνες, επίσης, παράγεται και εξαιρετικό ελαιόλαδο.)
