Ο σακχαρώδης διαβήτης (ΣΔ) αποτελεί μια από τις πιο συχνές κλινικές παθήσεις του 21ου αιώνα, με 1 στα 12 άτομα να εμφανίζουν τη νόσο. Ο ΣΔ 2 είναι η κλινική κατάσταση όπου υπάρχει μειονεκτική ικανότητα έκκρισης ινσουλίνης από τα β-κύτταρα του παγκρέατος, η οποία συνοδεύεται από αντίσταση των ιστών στις δράσεις της. Η ινσουλίνη είναι η κύρια υπεύθυνη ορμόνη για την πρόσληψη γλυκόζης από τα κύτταρα του οργανισμού. Μείωση της έκκρισης ινσουλίνης και αύξηση της αντίστασης των ιστών στις βιολογικές της δράσεις, έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των επιπέδων γλυκόζης ορού (υπεργλυκαιμία).
Παράγοντες κινδύνου εμφάνισης και πρόληψη
Ο ΣΔ 2 είναι μια κληρονομήσιμη ασθένεια. Άτομα που έχουν στο οικογενειακό τους ιστορικό ΣΔ 2, θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όσον αφορά τον τρόπο ζωής και διατροφής τους, καθώς έχουν μεγάλες πιθανότητες να εμφανίσουν τη νόσο σε μετέπειτα στάδια της ζωής τους. Παρά όμως την όποια προδιάθεση, υπάρχουν παράγοντες που μπορούν καθορίσουν ή/και να επισπεύσουν την εμφάνιση της νόσου.
Παχυσαρκία και υπερβάλλον βάρος
Η αύξηση του σωματικού βάρους παρουσιάζει μια εκθετική αύξηση του κινδύνου εμφάνισης ΣΔ, ενώ αντίθετα η απόκτηση υγιούς σωματικού βάρους μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο. Το επιπλέον σωματικό λίπος μειώνει σημαντικά τις δράσεις της ινσουλίνης, με αποτέλεσμα να απαιτείται μεγαλύτερη παραγωγή της από τα κύτταρα του παγκρέατος για να διατηρήσουν τη γλυκόζη σε φυσιολογικά επίπεδα (υπερινσουλιναιμία). Έστω και μικρή απώλεια βάρους μειώνει σημαντικά τα επίπεδα γλυκόζης ορού, την αρτηριακή πίεση ενώ βελτιώνει και τη δυσλιπιδαιμία.
Η κοιλιακή παχυσαρκία, πέρα από το ότι αυξάνει σημαντικά τον καρδιαγγειακό κίνδυνο αυξάνει σημαντικά και τον κίνδυνο εμφάνισης ΣΔ 2. Ένας απλός και ανέξοδος τρόπος να ελέγξετε την ύπαρξη κοιλιακής παχυσαρκίας είναι η περίμετρος μέσης. Περίμετρος ≥80εκατ. για τις γυναίκες και ≥94εκατ. για τους άνδρες, υποδηλώνει κοιλιακή παχυσαρκία. Για όσα άτομα έχουν επιπλέον σωματικό βάρος του φυσιολογικού (ΔΜΣ≥25kg/m2), συστήνεται απώλεια της τάξης του 5-10%.
Άσκηση και φυσική δραστηριότητα
Πολύ σημαντικό ρόλο φαίνεται να διαδραματίζει η άσκηση και η φυσική δραστηριότητα, όχι μόνο στη διατήρηση ενός υγιούς βάρους αλλά και στον κίνδυνο ανάπτυξης ΣΔ 2. Συγκεκριμένα μελέτες έδειξαν ότι συστηματική άσκηση, 3-4 φορές την εβδομάδα, για 30 λεπτά, μπορεί να μειώσει έως 35-40% τον κίνδυνο εμφάνισης ΣΔ.
Διατροφή
Επιπλέον του βάρους και της φυσικής δραστηριότητας και η ποιότητα της διατροφής φαίνεται να επιδρά στον κίνδυνο εμφάνισης ΣΔ 2. Διατροφή που βασίζεται στο μεσογειακό πρότυπο διατροφής φαίνεται να επιδρά θετικά στα μεταγευματικά επίπεδα γλυκόζης ορού. Έρευνες έδειξαν ότι άτομα που υιοθέτησαν μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή μείωσαν το κίνδυνο εμφάνισης ΣΔ, ανεξάρτητα από το βάρος σώματος. Ο κίνδυνος εμφάνισης ΣΔ φαίνεται επίσης να επηρεάζεται από την συνύπαρξη και άλλων κλινικών παθήσεων, όπως αρτηριακή υπέρταση, λιπιδαιμία καθώς και καρδιαγγειακή νόσο. Ρύθμιση και των υπόλοιπων παραγόντων κινδύνου μειώνει σημαντικά το κίνδυνο εμφάνισης ΣΔ.
Συμπερασματικά, θα λέγαμε πως ο ΣΔ 2 αποτελεί την ασθένεια του σύγχρονου τρόπου ζωής. Μειώνουμε το κίνδυνο εμφάνισης ΣΔ 2, απολαμβάνουμε μια ζωή γεμάτη υγεία!
ΗΡΩ ΓΟΥΝΙΤΣΙΩΤΗ
Msc, Bsc Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος εξειδικευμένη στην παχυσαρκία, στο σακχαρώδη διαβήτη, στην αθλητική διατροφή καθώς και στη συμβουλευτική συμπληρωμάτων διατροφής.
