Της Έλενας Κουντουράκη
Καθηγήτρια- Δημοσιογράφος
Τα Γουρνιά δίνουν την εικόνα της καθημερινής ζωής των Μινωιτών που ασχολούνταν με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία, την αγγειοπλαστική και την υφαντουργία, αφού αποκαλύφθηκαν διάφορα εργαλεία (σμίλες, αγκίστρια, σφυριά κλπ.) που το επιβεβαιώνουν.
Βρίσκονται στην περιοχή της Ιεράπετρας, κοντά στην Παχιά Άμμο, ενώ ανασκάφτηκαν στις αρχές του 20ού αιώνα από την Αμερικανίδα αρχαιολόγο Χάριετ Μπόιντ-Χόουζ..
Διατηρούνται καλά, γι΄αυτό έχουν και το όνομα “Πομπηία της μινωικής Κρήτης” και είναι κτισμένα σε χαμηλό λόφο, πολύ κοντά στη θάλασσα, στον Ισθμό της Ιεράπετρας.
Στις μέρες μας, σώζονται απομεινάρια της Μεσομινωικής περιόδου (2000-1600 π.Χ.), ενώ στο τέλος της κτίσθηκε το ανάκτορο, το οποίο καταστράφηκε μαζί με την πόλη γύρω του το 1450 π.Χ., την ίδια εποχή που συνέβη το ίδιο στα άλλα μινωικά κέντρα.
Tα σημαντικότερα μνημεία και αρχιτεκτονικά σύνολα του αρχαιολογικού χώρου των Γουρνιών είναι τα ακόλουθα:
Η ατείχιστη πόλη απλωνόταν στις πλαγιές χαμηλού λόφου. Δύο περιφερειακοί πλακόστρωτοι δρόμοι που τέμνονται από καθέτους προς αυτούς, συχνά κλιμακωτοί, συνδεδεμένοι όλοι με αποχετευτικό δίκτυο, ορίζουν οικοδομικά τετράγωνα, επτά από τα οποία έχουν ήδη ανασκαφεί. Οι διώροφες οικίες (οι μεγαλύτερες διαστάσεων 5Χ5μ.), έχουν κοινούς εξωτερικούς τοίχους.
Σήμερα, σώζονται οι αποθηκευτικοί και εργαστηριακοί χώροι του ισογείου και τα υπόγεια, που ήταν προσπελάσιμα με ξύλινες σκάλες από πάνω. Ο πρώτος όροφος, όπου βρίσκεται και η κυρίως κατοικία, προσεγγίζεται με κλίμακα κατ’ ευθείαν από τον δρόμο. Οι τοίχοι του κατώτερου τμήματος είναι λιθόκτιστοι, ενώ ο όροφος ήταν κατασκευασμένος από ωμές πλίνθους.
Το ανάκτορο -έδρα τοπικού άρχοντα- βρίσκεται στην κορυφή του λόφου, δυτικά ορθογώνιας αυλής από την οποία έχουν είσοδο αρκετές ιδιωτικές κατοικίες. Αποτελούσε το κέντρο, ίσως και την αγορά του οικισμού. Μια σειρά βαθμίδων σε σχήμα Γ ακουμπά στη νότια πλευρά του ανακτόρου, που βλέπει στην αυλή.
Σ΄αυτές φαίνεται ότι κάθονταν οι θεατές και παρακολουθούσαν δρώμενα που είχαν θρησκευτικό χαρακτήρα. Πρόκειται, δηλαδή, για έναν υποτυπώδη “θεατρικό χώρο”.
Το εσωτερικό του ανακτόρου δεν διατηρείται καλά, διέθετε όμως διάφορους επίσημους χώρους, καθώς και αποθήκες επάνω από τις οποίες θα υπήρχαν μεγάλα δωμάτια. Η κεντρική αίθουσα του ανακτόρου διαχωριζόταν από την κεντρική αυλή με κιονοστοιχία στρογγυλών ξύλινων κιόνων εναλλάξ με τετράγωνες λίθινες παραστάδες. Βόρεια του ανακτόρου και ανεξάρτητα από αυτό, υπάρχει ένα μικρό δημόσιο ιερό αφιερωμένο στη μινωική θεά των όφεων, προσιτό από έναν αδιέξοδο δρόμο. Είναι ένα τετράγωνο (3 x 4 μ.) δωμάτιο, με θρανίο στη νότια πλευρά για την τοποθέτηση των λατρευτικών αντικειμένων, μερικά από τα οποία αποκαλύφθηκαν κατά τις ανασκαφές: πήλινα ειδώλια θεάς με υψωμένα χέρια, τριποδικός βωμός, σωλήνες φιδιών.
Η Κρήτη, το νησί μας είναι γεμάτη με θησαυρούς αρχαιολογικούς και όχι μόνο ,θυμίζοντας την μακρά ιστορία μας αλλά και τον μεγάλο πολιτισμό μας!
Δεν έχουμε παρά να τους επισκεφτούμε και να τους αναζητήσουμε, γιατί μόνο έτσι μαθαίνουμε τις ρίζες μας και τον πολιτισμό μας!
Επισκεφτείτε τη σελίδα μας στο facebook/ instagram: ByBusMagazine, ακολουθήστε μας και κάντε like στα άρθρα μας… γιατί το bybus.gr μπορεί να σας ταξιδέψει παντού!!