Μια από τις μεγαλύτερες πανδημίες, με πολλές συνέπειες για τη δημόσια υγεία είναι η παχυσαρκία.
Τα τελευταία χρόνια, υπάρχουν ενδείξεις ότι το άγχος, και ιδιαίτερα, η αύξηση της γλυκοκορτικοειδούς ορμόνης κορτιζόλης παίζει ρόλο στην ανάπτυξη της παχυσαρκίας.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι δεν ανταποκρίνονται όλα τα άτομα με τον ίδιο τρόπο στο στρες (Valk,. Et al., 2018).
Τα μακροπρόθεσμα αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης, σχετίζονται στενά με την κοιλιακή παχυσαρκία και με συγκεκριμένες ψυχικές διαταραχές. Ωστόσο, δεν έχουν όλοι οι παχύσαρκοι ασθενείς αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης (Valk,. Et al., 2018).
Η κορτιζόλη, μια ορμόνη γλυκοκορτικοειδούς (GC), είναι γνωστό ότι προκαλεί ανακατανομή του λευκού λιπώδους ιστού στην κοιλιακή περιοχή και επιπλέον αυξάνει την όρεξη με προτίμηση για πυκνά ενεργειακά τρόφιμα όπως είναι γνωστά ως “fast food”(Rossum., 2017).
Τα άτομα λοιπόν που εκτίθενται χρόνια σε υψηλά επίπεδα γλυκοκορτικοειδών, όπως στο σύνδρομο Cushing ή όταν χρησιμοποιούν υψηλές δόσεις εξωγενής κορτιζόλης, αναπτύσσουν κοιλιακή παχυσαρκία, μεταβολικό σύνδρομο (MetS) ακόμα και καρδιαγγειακές παθήσεις (CVD) (Rossum., 2017).
Εκτός από το χρόνιο στρες που φαίνεται να ταλανίζει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, στην ενίσχυση παραγωγής κορτιζόλης συμβάλλει και η κατανάλωση τροφής με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη και η μειωμένη ποσότητα ύπνου (Valk,. Et al., 2018).
Όσον αφορά την εξωγενή χορήγηση κορτιζόλης, για παράδειγμα λόγο κάποιας νόσου, οι παρενέργειες ποικίλουν και μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Σαφώς η χρονική διάρκεια της χορήγησης παίζει σημαντικό ρόλο στις τυχόν παρενέργειες που θα αναπτυχθούν.
Συχνές παρενέργειες είναι:
- αυξημένη όρεξη
- αύξηση του σωματικού βάρους.
- κατάθλιψη
- αϋπνία
- λέπτυνση του δέρματος
- μυϊκή αδυναμία
- καταρράκτης
- γλαύκωμα
- έλκη
- εύκολος μωλωπισμός
- αυξημένη εφίδρωση
- ακμή
- υπέρταση, με κατακράτηση νατρίου και ύδατος,
- απορρύθμιση σακχαρώδη διαβήτη
- πρήξιμο στους αστραγάλους και τα πόδια (κατακράτηση υγρών-οίδημα)
Το επιπλέον βάρος λόγω χορήγησης εξωγενούς κορτιζόλης φυσιολογικά χάνεται μέσα σε έξι έως δώδεκα μήνες από τη διακοπή.
Χριστιάνα Μουσκή
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος • Μέλος της Ομάδας Logodiatrofis.gr
Logodiatrofis.gr
